Билікке түсіндіріп жеткізу: шабындық болмағандықтан фермер 58 млн мал жоғалтуы мүмкін

Дорогинка ауылынан келген Руслан Мейрамов бизнеспен айналысуды шешкен кезде, ол бұл ауыл шаруашылығындағы бағыт болатынын білген. Нарықты зерттей келе, мал шаруашылығының әлеуеті зор, ал мемлекет фермерлерді жақсы қолдайтынын түсіндім. Алайда, өз бизнесін енді ғана ашып, іс жүзінде жас кәсіпкер өз мәселелерімен жалғыз қалды. 58 млн теңгеге сатып алынған барлық асыл тұқымды мал азықтың жоқтығынан қыста аман қалмауы мүмкін. Шаруашылықта жемшөп дайындау үшін егістік пен шабындық жоқ. Жергілікті әкімдікке бірнеше рет жүгіну нәтиже берген жоқ. Сонымен қатар, Руслан 10 жыл ішінде ресімделген несиені төлеуі керек. Қолдау алу үшін жас жігіт World of NAN редакциясына хабарласты.

«Нұр-Даур group» ЖШС құрылтайшысы Руслан Мейрамовтың айтуынша, оның шаруашылығы 2020 жылы Ақмола облысы Сандықтау ауданы Широков ауылдық округінің аумағында тіркелген. Сол күзде компания аукционнан мал шаруашылығы кешенін салу үшін жалпы ауданы 5 гектар жер учаскесін жеке меншікке сатып алды. Содан кейін, 2020 жылдың 21 желтоқсанында «Нұр-Даур group»ЖШС жер байқауына қатысып, 500 га жайылымдық жерді жалға алу құқығына ие болды. Осы жылдың наурыз айында (2021 жыл) компания «Абердин-ангусская» етті асыл тұқымды ірі қара малдың 120 бас аналық басын және осы тұқымның 5 тұқымдық бұқасын сатып алды. Мал сатып алу үшін ЖШС Аграрлық несие корпорациясы арқылы 58 млн теңгеге несие рәсімдеді. Кәсіпкер бірден жергілікті атқарушы органға, атап айтқанда Сандықтау ауданы әкімінің орынбасары Қайрат Жылқыбаевқа егістік пен шабындық үшін жер телімдерін беру туралы өтінішпен жүгінді, сондай-ақ жергілікті ауыл әкімдігіне су басқан шалғындарда шабындық бөлу туралы өтініш жазды. Бірақ Руслан Мейрамовтың айтуынша, ол Широков ауылдық округінің аумағында егістік және шабындық жерлер жоқ екенін айтты. Аудандық жер қорында тек 350 га жайылым бар. Және учаскені алу үшін конкурсқа қатысу қажет. 

«Біз жергілікті әкімдік өкілдерімен мал сатып алғаннан кейін билік бізге ауданы 5000 гектарға дейінгі ауыл шаруашылығы дақылдарын егу үшін ауыл шаруашылығы алқаптарын және ауданы 500 гектарға дейінгі шабындық алқаптарды ұзақ мерзімді жалға береді деп ауызша келістік. Өйткені, жануарларды ұстау үшін бізге жайылымдар, жемшөп, оларды дайындау үшін шабындық қажет екені түсінікті емес пе. Біз өз міндеттерімізді орындадық, бірақ жергілікті биліктен уәде етілген қолдауды ала алмадық», – дейді Руслан Мейрамов.

Фермердің айтуынша, конкурсқа қатысу үшін барлық құжаттар жиналып, мерзімінде тапсырылған. Сонымен қатар, құжаттарды қабылдаған жергілікті әкімдіктің бас маманы толық пакеттің бар-жоғын тексеріп, бәрі дұрыс деп сендірді. 

«Бір құжаттың артқы жағында мөр болмағандықтан, конкурс кезінде біз учаскелерге үміткер бола алмайтынымыз белгілі болды. Маман құжаттарды ресімдеудің дұрыстығын тексеріп, растағаны туралы менің дәлелдерім назарға алынған жоқ. Сондай-ақ, егер біз жемшөп дайындай алмасақ, барлық мал өлуі мүмкін екендігін де тыңдамады. Кейін бізге аудандық билік өз ауылдық округі кәсіпкерлерінің мүдделерін назарға алмай, жоғарыда аталған учаскелерді басқа ауылдық округтердегі фермерлерге жалға беру туралы шешім қабылдағаны белгілі болды. Кәсіпкерлердің елімізде бизнес жүргізу үшін тең жағдайлары бар екенін түсінеміз. Сонымен қатар, басымдықтар жергілікті кәсіпкерлерге берілуі тиіс деп ойлаймыз. «Бөтендерге» жергілікті халықтың ұмтылыстары мен қажеттіліктері қызық емес. Ал біз жергілікті тұрғындарды тұрғын үймен және жұмыспен қамтамасыз етуге дайынбыз», – дейді күйіне келе Руслан. 

Ол аудан әкімі Ербол Жүсіпбековпен де кездесті. Кәсіпкердің айтуынша, әкім өз орынбасарынан ауызша фермерге көмектесуін сұраған.

«Аудан әкімі жәрдемдесуін айтты, ал оның орынбасары Қайрат Жылқыбаев көмектесуге асығар емес. Сонымен қатар, жақында аудан фермерлерімен кездесуде менің мәселемді елемеді. Тіпті мен барлық жерде шағымданып жүр деді. Ал біздің ауылдың жергілікті әкімі Назымбек Кәрімжанов көмек сұраған кезде, менің малды тек жеке басымды байыту үшін ғана алғанымды мәлімдеді. Осыдан кейін, кейде менің ойымша, көмек күтудің мағынасы жоқ сияқты», – дейді Руслан.

Жергілікті атқарушы органдармен көптеген келіссөздер көп уақытым мен күшімді алады деп жалғастырды. Ал соңғысының онда артық-кемі жоқ. Ең болмағанда шөп пен жемнің ең аз мөлшерін дайындауға уақыт қажет. Фермер шаруашылықтағы жерлерді мал жаю үшін пайдаланады. Шабындық жоқ. Сондықтан Руслан қандай да бір жолмен тығырықтан шығуға мәжбүр. Жақында Қазақстанның Ангус республикалық палатасына өтініш білдірдім. Онда көмек ретінде 40 орам шөп бөлінді. Сандықтау ауданының ауыл шаруашылығы бөлімінің бастығы Сейітжан Қамытбеков жергілікті фермерлермен егін жиналғаннан кейін учаскелерде сабан қалдыруғакелісті. Руслан осы сабанды жинайды.

«Қазір барлығы дайындық қамы. Шамам келгенше жұмыс жасап жатырмын. Малды қорада қолайлы ұстау үшін 325 тонна шөп, 65 тонна арпа және 90 тонна сабан дайындау керек. Бұл егістік пен шабындық жоқ кезде ауыртпалық. Әзірше 91 тең шөп пен 300 орама сабан жинадым. Бұл бір айлық мал ұстауға ғана жетеді. Өңделмеген астық мүлдем жоқ. Әрі қарай не болатынын білмеймін. Оған қоса бұл ауданның кейбір кәсіпкерлерінде шабындықтары бар, ал мал ұстамайтын жағдайында. Жай шөп шабады, оны сатады да ақша жасайды. Көбінде алынған учаскелер тіпті мал басына сәйкес келмейді», - деп Руслан қазіргі жағдайға түсініктеме береді.

Жаңа бастаған фермерге жергілікті әкімдіктен әлі де қолдау көрсетілмегеніне қарамастан, компания өз жұмысын жалғастыруда. Бүгінгі күні шаруашылық аумағында мал ұстауға арналған базаның құрылысы жүріп жатыр. Нысанға инженерлік желілер – суық су, электр энергиясы өткізілуде. Әкімшілік-тұрмыстық кешен құрылысы аяқталды. Руслан Мейрамовтың айтуынша, қазірдің өзінде нысанды салу үшін өз қаражатынан 100 миллион теңгеден астам қаражат салынған. Мал сатып алу үшін алынған 58 миллион несиені есептемегенде.

«Болашақта ірі қара мал санын 500 басқа дейін көбейтуді, қосымша 500 бас жылқы мен 1000 бас қой сатып алуды жоспарладық. Мұндай жағдайда кем дегенде 15 адамға жұмыс орындарын құруға болатын еді. Ендігі ойдың барлығы қолда бар малдан айырылып қалмау», - деп қосады Руслан.

Жас жігіт үмітсіздікте екенін және тағы қандай есіктерді қағарын білмейтінін ашып айтады. Ол «Нұр Отан» партиясына, облыс әкіміне, тіпті ауыл шаруашылығы министрінің атына хат жазған. Барлығы жергілікті жерде талқылауға кеңес береді. Кәсіпкер келесі үндеуін Президент атына дайындап жатыр.

«Соңғы үміті Президентте. Мен тағы қайда жүгінемін? Біздің елде бейбіт уақытта малды бюрократиялық кідірістердің салдарынан өлімге дейін жеткізуге және әлі басталмаған бизнестің құлдырауына жай қана қарап отыруға бола ма? Мен табысты қазақстандық фермерлердің мысалдарынан шабыт алдым. Ал қазір өз ісімді бастау қаншалықты қиын екенін көріп отырмын. Менің қанаттарымды кесіп тастағандай. Осыдан кейін жастар бизнеспен қалай айналысады?»,- дейді 27 жастағы кәсіпкер.

Өз кезегінде біз Сандықтау ауданының жергілікті әкімдігіне қалай көмектесе алатынын анықтауға тырыстық. Руслан Мейрамовтың жағдайы бойынша ресми түсініктеме беруді сұрадық. Бірақ олардың тарапынан апталаған елемеу мен үнсіздік қана көрдік. Әкімдік жазбаша сауалға тек қазан айында жауап беруге дайын.

Алайда, белгілі болғандай, біздің қоңырауымыздан кейін Русланмен әкімдік өкілдері кездесіп, жем дайындау үшін уақытша шабындық беруге дайын екендіктерін мәлімдеді.

«Біз учаскеге бардық. Бірақ онда техникамен жұмыс істеу мүмкін емес. Барлық жерде шұңқырлар. Мен онда шөп шабудан бас тарттым. Себебі маған техниканың бұзылуы мен жинаған шөптен бірнеше есе қымбатқа түседі. Сондықтан, бұл мәселеден шығудың жолын өзім іздеудемін. Бірақ жергілікті билік менің ісімнің жабылуына жол бермейді деп үміттенемін, ал армандарым күйреді. Мен сондай-ақ мемлекет ел игілігі үшін жұмыс істеуге дайын адамдар жағында екеніне сенемін», - дейді Руслан. 

P.S. Бүгін онымен ауыл әкімі байланысқа шықты. Телефон арқылы Руслан әкім мал өсірушіге келесі жылы жер учаскесіне арналған конкурсқа қатысуды ұсынғанын хабарлады. Оның үстіне дүйсенбі күні әкімдікке көпжылдық шөптерді егуге уақытша жер телімін беруге шақырды. Ал Руслан шөп егіп, одан тек келесі маусымда жем дайындай алады. Ол дегеніміз, нәтижесінде ол өз бизнесін өз күшімен құтқаруға мәжбүр. Біз оқиғалардың дамуын қадағалап, қазіргі жағдай бойынша жаңалықтар болған сәтте хабарлайтын боламыз.

Смотрите больше интересных агроновостей Казахстана на нашем канале telegram, узнавайте о важных событиях в facebook и подписывайтесь на youtube канал и instagram.