Елімізде ұнның көлемі ішкі тұтыну көлемінен екі есе жоғары

Қазақстанда ұн өндіру көлемі үш жыл қатарынан құлдырап барып, былтыр рекордтық деңгейде қайта көтерілді. Өткен жылы нарыққа 3,5 миллион тоннаға жуық өнім шықты. Бұл ішкі тұтыну көлемінен 2 еседен астам көп. Дегенмен биыл ұн өндірісінің құлдырауы байқалды. Ұн тартушылардың айтуынша, ұн бағасы айтарлықтай төмендеген соң, көптеген кәсіпорын қысқарған. Бұл жөнінде World of NAN порталы АПК Новости агенттігіне сілтеме жасай отырып хабарлайды.

2023 жылдың бірінші жартыжылдығында Қазақстанда 1,6 миллион тонна ұн өндірілді. Өсім аз – жылына небәрі 0,4%. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2023 жылдың шілде айында Қазақстанда ұн бағасының төмендеуі байқалады. Өндірушілердің өнімі тоннасына 170 мың теңгеден 168 мың теңгеге арзандады. Көтерме баға 1 кг үшін 245 теңгеден  бірден 240 теңгеге дейін төмендеді. Бөлшек саудадағы бағасы соңғы тұтынушы үшін 1 келісі 232 теңгені құрады.

«Ұн бағасы төмендеп жатыр. Өндірушілер шығынға батып кетті. Дегенмен, ұн өндірісінің үстеме шығындары – қосалқы бөлшектер, электр энергиясы, ұн қаптары, салықтар – бәрі өсіп жатыр. Біздің елде бәрінің бағасы өсіп жатыр, тек бидай мен ұнның бағасы түсіп жатыр. Екінші жағынан, қарапайым, сатып алушы үшін, олардың көзқарасы бойынша, жағдай мынадай: дүкен сөрелерінде баға тек өсіп барады. Неліктен бұл болып жатыр? Сауда желілері бағаны төмендетпейді. Желілер арасындағы бәсекелестік әлсіз. Алматыда ғана «Магнумның» 48 дүкені бар. Нарық монополияланған. Өндірушілер мен сауда желілері үшін ұн бағасы төмендетілді. Сатып алушы үшін баға арзандамауы әбден мүмкін, өйткені балама жоқ», - деп түсіндірді ұн комбинатының басшысы.

Оның айтуынша, баға статистикасы шындықты көрсетпейді.

«Ұнның бағасын білу үшін адамдар дүкенге барып, бір келі қорапты қарайды. Бірақ ол нақты жағдайды көрсетпейді. 10-20 кг қапшықтардағы бағаны қарау керек, сонда қай жерде, не нәрсе шығынға батып жатқанын анық көруге болады. Ал 1 келілік қорапшасы бұрын 400 теңге тұрса, қазір де сол бағада. Өндіріске 2 келілік қаптаманы енгізгенмін, бір келі ұн үшін қосымша шығынға 50-60 теңге кететінін айтайын. Яғни, ұнды қағаз пакеттерге салу үшін өте көп шығын кетеді», - деді астық өңдеуші.

Ресми деректерге сәйкес, 2022 жыл үш жылдық құлдыраудан кейін рекордтық ұн өндірісін көрсетіп, Қазақстан нарығына 3,4 миллион тонна өнім кірді. Еліміздегі ұнды ішкі тұтыну көлемі 1,5 млн тонна, бұл ұн өндірісінің көлемінен 2,2 есе төмен.

Ауыл шаруашылығы министрлігі баспасөз қызметінің мәліметінше, бірінші жартыжылдықта экспортқа 760 мың тоннадан астам ұн жөнелтілді. Өнімдер дәстүрлі түрде Ауғанстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түркіменстан және Ресейге жеткізілген. Сонымен қатар, 2022 жылдың соңында ұн сату нарығы Израиль, Ирак, Біріккен Араб Әмірліктері және Түркия сияқты елдерге кеңейгені атап өтілді.

Ал, өңдеушілер ұн тарту бизнесі Қазақстанда енді пайда әкелмейтінін айтады. Жыл басынан бері елде ұн шығаратын көптеген кәсіпорын жабылды. Кейбіреуі жабдықты бөлшектеп, кәсібін Ресейге көшірді, енді бірі мүлде сатты. Олар әрі қарай жұмыс істеудің мағынасын көрмейді.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметінше, қазір ұн тарту өнеркәсібінде жалпы қуаттылығы жылына 9,3 миллион тонна астық өндіруге жететін 270-ке жуық кәсіпорын жұмыс істейді.

Смотрите больше интересных агроновостей Казахстана на нашем канале telegram, узнавайте о важных событиях в facebook и подписывайтесь на youtube канал и instagram.