2024 жылға арналған егіс алқабындағы өзгерістер ақтала ма?

Кеше Үкімет отырысында Ауыл шаруашылығы министрлігі 2024 жылға арналған егіс алқабындағы өзгерістерді таныстырды. Жалпы алғанда, мұның артындағы негізгі хабар өсімдік шаруашылығын әртараптандыруды арттыру болды. World of NAN редакциясының сарапшысы белгілі бір ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алқаптарын азайту немесе көбейту қаншалықты тиімді болғанын баға мен кіріс тұрғысынан бағалауды ұйғарды.

Негізгі өзгеріс бидай алқабының 429,2 мың гектарға қысқаруы болды. Былтырғы өнімділік 9,9 ц/га болса, жалпы өнім 425 мың тоннаға қысқарады. Осылайша, бидайдың жалпы өнімі тоннасына ₸105,4 мың ақпандағы орташа ресми бағамен 44,8 млрд теңгеге төмендейді. Бағалар өте төмен болғандықтан, бұл дұрыс шешім.

Ал, оның орнына не егіледі? Майлы дақылдар алқабын 385,7 мың гектарға ұлғайту жоспарланып отыр. Ақша өлшемімен қарастырғанда, былтырғы өнімді есептесек, біздің болжамымыз бойынша (күнбағыстың 60 пайызы) бұл шамамен 54 миллиард теңгені құрайды. Екінші жағынан, күнбағыстың өндіруші бағасы өткен жылы орта есеппен 31%-ға, ал зығыр 14%-ға арзандады. Осылайша, бағаның мұндай төмендеуі кезінде егіс алқабын ұлғайту тәуекелді және тиімсіз болуы мүмкін.

Сонымен қатар күріш егістігін 6,4 мың гектарға (-6%) қысқарту жоспарланып отыр. Бұрынғы түсімділік өзгеріссіз қалса, күріштің жалпы өнімі 34 мың тоннаға немесе ақшалай эквивалентте ₸6 миллиард мөлшерінде төмендеуі мүмкін. Айта кетейік, бір жылда күріштің бөлшек сауда бағасы 26%-ға өсті. Бағаның мұндай қымбаттауымен күріш егісін қысқарту қаншалықты орынды және бұл бағаның көтерілуінің жаңа кезеңіне әкелмей ме? Екінші жағынан, бізде өз күрішіміз жеткілікті, бірақ егін 34 мың тоннаға азайса, диқандар экспортты 32 пайызға қысқартуға мәжбүр болады.

Жалпы, бидайды басқа дақылдармен алмастыру орынды болуы мүмкін. Бірақ экспорттық баж салығынан әлі зардап шегіп отырған бағасы арзандаған майлы дақылдар алқабын ұлғайту, сондай-ақ бөлшек сауда бағасының өсуі аясында күріш егістерін қысқарту даулы шешімдер болуы мүмкін. Дегенмен фермерлер жалпы табыстан ұтылмауы керек.

Смотрите больше интересных агроновостей Казахстана на нашем канале telegram, узнавайте о важных событиях в facebook и подписывайтесь на youtube канал и instagram.