Бидай экспортын бұрынғы деңгейде ұстап тұру мүмкін емес пе?

Қазақстандағы астық және бұршақ дақылдарының қоры туралы статистикалық деректер жаңартылды. Егін жинау маусымы аяқталды, енді соның негізінде World of NAN редакциясының сарапшысы болжам жасады.

Өткен айда сарапшы сапалы бидайдың өнімі 29%-ға төмендеуі мүмкін деген қорытындыға келген еді, мұны министрлік деректері де қуаттады. Жаңа деректер сапалы бидайдың көлемі бір жыл бұрынғымен салыстырғанда 26%-ға төмендегенін көрсетеді.

1 желтоқсандағы жағдай бойынша, қоймаларда 15,4 миллион тонна астық бар, оның 12,3 миллион тоннасы бидай. «Азықтық» деп аталатын бидайдың 9,1 миллион тоннасы бар. Яғни «жем» және «тұқым» санатына жатпайтын бидайдың көлемі осындай. Дегенмен бұл антирекорд емес, ең төменгі көрсеткіш 2019 жылы байқалып, ол кезде қоймаларда бар болғаны 8 миллион тонна азықтық бидай болған еді. Келесі егінге дейін бидайымыз жеткілікті ме?

Бидай импорты мен экспорты 2023 жылғы деңгейде қалады деп есептесек, бұл көлем техникалық жағынан бізге жетеді. Кейінгі 10 жылда 1 желтоқсан мен 1 тамыз аралығында бидай қоры орта есеппен 7,5 млн тоннаға азайды. 2020 жылы ең аз - 5,9 миллион тонна, ал 2014 жылы ең көп - 8,9 миллион тонна тіркелген. Яғни, бидай қорының 8,9 миллион тоннаға максималды төмендеуін көрсетсек те (мысалы, біз экспортты көбейтеміз), сондай жағдайдың өзінде ол келесі егінге де жеткілікті болуы керек.

Тарих көрсетіп отырғандай, қыркүйек айына дейін қоймаларда орташа есеппен 3,5 миллион азықтық бидай болған, ең төмені - 2,1 миллион тонна. Ең төменгі қолайлы деңгей - 2,5 миллион тонна ауыспалы қор деп есептейік. Бұл жағдайда 2023 жылмен салыстырғанда бидай экспортын шамамен 1 миллион тоннаға қысқартуға немесе экспортты бұрынғы деңгейде сақтай отырып, импортты арттыруға тура келеді. Мысалы, 2020 жылы егін жинауға дейін бидай экспорты толық емес 8 айда 20 пайызға немесе 657 мың тоннаға қысқарды. Алайда бұл экспортты бұрынғы деңгейде сақтай отырып, тағы да осындай әлсіз өнім жағдайында аман қалу үшін жеткілікті болуы неғайбыл.

Смотрите больше интересных агроновостей Казахстана на нашем канале telegram, узнавайте о важных событиях в facebook и подписывайтесь на youtube канал и instagram.