Цифрландыру отандық фермерлерге не береді?

Ауыл шаруашылығындағы бәсекелестік әлем бойынша артып келеді. Фермерлер өнімділікті арттыру, шаруашылықтардың тиімділігін арттыру үшін сапалы техника мен жабдықтарды таңдайды. Тіпті егу, егістіктерді өңдеу, тыңайтқыштар себу және тағы басқалар сияқты маңызды агротехникалық шаралар «ақылды технологияларға» сенеді. Бүгін біз уақыт пен ақшаны үнемдеуге ғана емес, сонымен қатар жұмысшы қолға тәуелділікті едәуір азайтуға мүмкіндік беретін сандық шешімдерге шағын шолу жасаймыз.

«Ауыл шаруашылығындағы сын-қатерлер жылдар өткен сайын артып келеді. Бұл климаттың өзгеруі - құрғақшылық, су тасқыны, жаһандық температураның жоғарылауы, көмірқышқыл газының деңгейі. Бұған еңбек шығындарының өсуін, жоғары өндірістік шығындарды қосыңыз. Осы мәселелерді шешудің бір жолы ауыл шаруашылығын цифрландыру болуы мүмкін, ол дәл және зияткерлік егіншілікті үйлестіреді», – дейді халықаралық тәжірибесі бар агроном Арман Шәмшітов цифрлық құралдардың артықшылықтары туралы айта отырып.

Сарапшының айтуынша, өсімдіктер селекциясы мен генетикадағы жасыл революциядан кейін ауыл шаруашылығы «ақылды» техника, заттар интернеті (IoT), сенсорлар мен атқарушы механизмдер, географиялық орналасу жүйелері, ұшқышсыз ұшу аппараттары, робототехника және т. б. сияқты ақпараттық-коммуникациялық технологиялар шешімдерін біріктірілген қолдануға негізделген ауылшаруашылық әлемін қамтитын екінші жасыл революцияның қарсаңында тұр.

«Мысалы, желіні автоматты түрде жүргізу жүйесі дала жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді - жер жырту, топырақты қопсыту, себу, тыңайтқыш себу, егін жинау барынша жоғары дәлдікпен және төбелер мен өңделмеген учаскелер бойынша аз шығындармен өнім жинау. Сондай-ақ, оның маңызды артықшылығы алқапты түнде де күндізгідей тиімділікпен және дәлдікпен өңдеу мүмкіндігі», - деді сұхбаттасушымыз.

Тыңайтқыштарды саралап себуді қолданудың артықшылықтарына тыңайтқыштарды үнемдеуді, ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыруды, топыраққа экологиялық жүктемені азайтуды, егіннің сапасын арттыруды, топырақтың құнарлылығын сақтауды және арттыруды жатқызуға болады, сондай-ақ отын шығынын азайту да маңызды. Топырақ сынамаларының деректерімен, аэрофотосуреттермен және өнімділіктң мониторингісімен бірге пайдаланған кезде сараланған енгізу технологиялары барынша жоғары әсерді қамтамасыз ету үшін өте тиімді. Сонымен қатар, сараланған тыңайтқыштарды себу кезіндегі үнемдеу орташа есеппен 30% құрайды.

Агроном жұмысын жеңілдетуге арналған цифрлық шешімдер

А.Шәмшитов атап өткендей, цифрлық құралдар агрономдарға егістіктердегі егіс жағдайын қашықтықтан қадағалауға мүмкіндік береді. Олар адамды толығымен алмастыра алмаса да, мәселелер туындаған кезде агрономдарға оларды анықтауға және тексеруге көмектеседі. Бұл жағдайда John Deere операциялық орталығының артықшылықтарын атап өту мүмкін емес. Бұл кез-келген жерде және кез-келген уақытта ферма туралы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз ететін ферманы онлайн-басқару жүйесі. Операциялық орталықтың құралдары фермерлерге өнімділікті арттыру және шығындарды азайту үшін алынған ақпарат негізінде ең оңтайлы шешімдерді талдауға, өңдеуге және қабылдауға мүмкіндік береді. Оған егу, өңдеу, өнімділік және т.б. карталарын жатқызуға болады.

Тағы бір бірегей технологияға Taranis Ag - жоғары дәлдіктегі ауылшаруашылық интеллектінің жетекші платформасы кіреді, ол өзінің патенттелген технологиясының көмегімен жасанды интеллект көмегімен вегетация кезеңінде ауылшаруашылық жерлерін тиімді бақылауға мүмкіндік береді. Жапырақ деңгейіндегі бірегей мониторинг өскіндерді санауды, арамшөптердің түрлерін, аурулар мен зиянкес-жәндіктерді анықтауды қамтиды.

Далада жұмыс істеуге арналған жасанды интеллект

«Біріншіден, цифрландыру - бұл нарық талабы, уақыт ағымы. Екіншіден, цифрлық басқаруға көшу ұйымда ұрлық қаупін азайтады, себебі материалдық құндылықты білдіретін барлық параметрлерді жалпы бақылау бұл мүмкіндікті жоққа шығарады. Сондай-ақ, бюджетке айтарлықтай үнемділік әкеле отырып, цифрлық шешімдер қолда бар ресурстарды ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді», - дейді біздің сұхбаттасушымыз, интеграциялық шешімдер жөніндегі сервистік маман Егор Суханов.

Мысалы, JDLink телематикалық жүйесі фермерге бірқатар операцияларды бақылауды жеңілдетеді және машиналардың техникалық көрсеткіштерін - онлайн, нақты уақыт режимінде немесе пост-фактумды көруге, сондай-ақ белгілі бір кезеңдегі отын шығыны, жұмыс уақыты және жабдықтың тиімділігі, оның ішінде AutoTrac жұмыс уақыты,  Efficiency Manager функциясын пайдалану, мүлдем тоқтап қалу сияқты деректерді талдауға мүмкіндік береді. Техникадан «түсетін» қателер кодтарын талдау операторлардың техниканы тиісті пайдалануын мониторингтеу және техниканың маусымда аса қымбат тұратын сынуы мен тұрып қалуының алдын алу мақсатында жедел ден қою үшін пайдалы.

Е.Суханов басқа да қызықты технологиялар туралы айтып берді.

Мысалы, отандық фермерлер арасында танымал AutoTrac жүйесі далада машинаны басқаруды толығымен автоматтандыруға мүмкіндік береді. Жасанды интеллект адамның қатысуын жоққа шығарады. Механизатор тіпті машинаның рөлін ұстамайды. Бағдарлама өзі адам факторын қоспағанда, қажетті және оңтайлы қозғалыс траекториясын таңдайды. Тағы бір инновациялық технология – RDA көмегімен қызмет көрсету мамандары механизаторға машинаны барлық қажетті параметрлер мен калибрлеуді алқапқа шықпай-ақ орындауға көмектесе алады. Сынған жағдайда машинаны тексеруді Service Advisor арқылы қашықтан жүргізуге болады, осылайша уақыт пен қаржы қаражатын үнемдейді.

Бұл ретте далада жүргізілетін барлық агротехникалық операциялар MyJohnDeere операциялар орталығында – егуден бастап жинауға дейін тіркеледі. MyJohnDeere жеке кабинетіндегі әрбір фермер өзінің инновациялық техникасын алқаптан қашықтан берген маңызды тарихи деректерге қол жеткізе алады.

«Жоғарыда аталған барлық шешімдер John Deere техника паркін тиімді пайдалануға және талдауға мүмкіндік береді, осылайша қазақстандық фермерлердің табысын көбейтеді», – дейді Егор Суханов.

Автономды метеостанциялардың болашағы

Мониторинг кезінде сәтті нәтижелерге қол жеткізу үшін қазіргі ауыл шаруашылығында ауа-райының нақты болжамы және қоршаған ортаның жай-күйіне нақты талдау қажет. Ауа-райы туралы мәліметтерді ақысыз интернет қызметтерінен алуға болады, бірақ олардың дәлдігі төмен және өндірістік процестерді жоспарлау үшін жеткіліксіз болады. Мұндай жағдайды фермерлерге болдырмауға іMetos автономды метеостанциялары көмектеседі. Олар өсімдіктердің өсу жағдайлары мен өндірістік процестерді бақылау үшін қажетті ақпаратты жинауға, тіркеуге және көрсетуге қызмет етеді. Бұл қоршаған ортаны бақылауға, ауруларды модельдеуге, топырақтың ылғалдылығына және басқаларға арналған кешенді шешім. Метеостанция деректерді өлшейтін және жинақтайтын датчиктердің кең жиынтығымен модульдік құрылымға ие, содан кейін олар мобильді қосымша немесе браузер арқылы мүлдем тегін қолжетімді FieldClimate сервисінің бұлтты қоймасына жіберіледі. Тиісінше, бұл метеостанция аграршыларға ауа райының күрт өзгеруі, ауыл шаруашылығы алқаптарында зиянкестер мен аурулардың пайда болуы туралы ескерте, болашақ өнім көбіне байланысты болатын ақпараттандырылған шешімдер қабылдау үшін нақты болжамды деректерді бере келе, климаттық көрсеткіштер туралы сағат сайынғы деректерді, 3,7,14 күнге арналған нақты ауа райы болжамын алуға көмектеседі,.