Koppert Biological Systems - топырақты қайта жаңғырту

Компанияның тарихы 50 жыл бұрын басталған. Голландиялық жаңа бастап келе жатқан фермер Ян Коперт қияр өсіруді шешеді. Алайда өсімдіктер бірден өрнек кенесі шабуылының нысанына айналады. Күресу құралдарын іздеуде Коперт зиянкестерді жейтін жәндіктер - энтомофагтар кенелермен жақсы күресетінін анықтады. Осылайша, алғашқы жеке тәжірибе үлкен халықаралық бизнестің бастауы болады.

Бес жыл бұрын және біздің елімізде Кoppert Biological Systems-тің алғашқы ресми өкілдігі пайда болды, оның миссиясы табиғатпен серіктестікте тұрақты ауыл шаруашылығын дамыту болып табылады. Олардың қазақстандық нарыққа келуімен отандық фермерлердің өз шаруашылықтарында озық голланд тәжірибесін пайдалану мүмкіндігі пайда болды.

Дала күні

Компания жұмыс істеген жылдар ішінде жергілікті фермерлер құрамында химия жоқ және пайдалы құрамы бар өнімнің сапасы мен тиімділігін бағалап үлгерді. Жақында ғана компания өкілдері дәрі-дәрмектердің тиімділігін тікелей қазақстандық алқаптарда көрсетті. Барлық тілек білдірушілер Ақмола облысы Егіндікөл ауданы Спиридоновка ауылына дала күніне шақырылды.

Өзінің егістіктерінде компанияның тұрақты тыңайтқыштарын осымен төртінші жыл фермер Нұржан Бисимбаев пайдаланып келеді. Аграршының айтуынша, егер ынтымақтастықтың ең басында тәжірибелік өңдеу шағын учаскеде жүргізілген болса, қазір 5000 га бидай тек Koppert өнімінде ғана өсуде.

Егістіктерді өңдеу және голландиялық компанияның тұрақты тыңайтқыштарын қолдану нәтижелері туралы айтқан ферманың агрономын тыңдау қызықты болды.

«Мұнда біз шортанды бидайын ектік. Олар тұқымдарды өңдеуден, топырақ тыңайтқыштарын қолданудан бастап, жапырақты тыңайтқышқа дейін Koppert егудің кешенді бағдарламасын қолданды,. Нәтижелер көп күттірмеді. Өсімдіктердің тамыр жүйесі едәуір дамыған, дақылдар ылғалды жақсы сақтайды. Аурулар аз байқалады. Егер бұған дейін кем дегенде 5 центнер өссе, биыл одан да көп өнім аламыз деп күтудеміз. Ең бастысы – өнім топырақтың микробиомасын сауықтыруға және байытуға бағытталған», - деді агроном.

Нәтижені көре отырып, біз фермада компанияның тұрақты технологияларын қолдана отырып, топырақты одан әрі қалпына келтіруге ниеттіміз.

Іс жүзінде дәрі-дәрмектердің тиімділігі

Компания басшылығы дәрі-дәрмектердің тиімділігін ғылыми растауға көп көңіл бөлді. Мәселен, биылғы жылы тәжірибелік учаскелердегі дәрі-дәрмектер А.Бараев атындағы Астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығында сынақтан өткізілуде.

Егін егу кезінде өсімдіктерді қорғаудың интеграцияланған жүйесі қолданылған дақылдардың қазіргі жағдайы туралы шағын есепті астық орталығының өсімдіктерді қорғау зертханасының меңгерушісі А.Кочоров ұсынды. Сарапшы өсімдіктерге қауіп төндірумен қатар, егістіктерде, тұқымдарды өңдеу кезінде қолданылатын агрессивті химикаттар адам ағзасына зиян келтіруі мүмкін екенін атап өтті. Koppert компаниясының өнімдері органикалық құрамның арқасында мүлдем зиянсыз. Сарапшы екінші шүбәсіз артықшылығы деп тыңайтқыштардың микроэлементтерге бай құрамын атады. Мысалы, егер басқа тұқым улағыштарда тек бациллус қолданылса, голландиялық дәрі-дәрмектерде бациллус, микориз, триходерма, теңіз балдырлары, пайдалы майлар, марганец және мырыштың 3 түрі бар. Тәжірибе минималды, дәстүрлі, нөлдік технологиялар бойынша жүргізілді.

«Вегетация кезеңінде біз құрғақшылыққа тап болдық. Біраз уақыт бойы мен өзгерісті көрмедім. Жаңбырдан кейін ғана алғашқы нәтижелер көріне бастады. Дәстүрлі технология бойынша егістерде, егер бақылау учаскесіндегі биіктік 61,9 см болса, онда компанияның биологиялық өнімдерін пайдаланатын учаскеде 67 см. Бұл айтарлықтай әсер. Тамырлар да 6,8 см-ге қарсы 5,2 см. Олар өте жақсы нығайтылды», - деді ғалым. Ол сонымен қатар тұқымдарды бірнеше улағыштармен өңдеу бойынша жүргізілген эксперимент туралы айтты. Сарапшы сендіргендей, күшті органикалық құрамның арқасында тек SEEDSPOR дәрі-дәрмегі микотоксиндерден 100% қорғай алды.

Зеренді ауданынан «КөкшетауАстықИнвест» ЖШС мамандары дала күніне арнайы келіп, сол жерде компания өнімін қолдану нәтижелерін көру үшін келді.

«Басшылықпен бірге келдік. Дәнді, майлы дақылдармен айналысамыз. Біз үшін химия көлемінің төмендеуі де өзекті. Компания туралы естіген едік, бүгін біз егістіктерді өз көзімізбен көрдік. Әзірге бұл аймақ үшін ауа-райы жағдайларын ескере отырып, көшеттер өте жақсы деп айта аламын. Дәрі-дәрмектер де рөл атқарған болуы мүмкін. Бірақ өнімділік бойынша бағалау керек, компанияда түсімділіктің өсуі болады деп мәлімдейді», – деп агроном Таласбек Шүкенов өз әсерімен бөлісті.

Компания фермерлерге не ұсынады?

Әмбебаптылық және тек табиғи ресурстарды пайдалануды. Тұрақты тыңайтқыштар кез-келген дақыл өсіруге жарамды. Егер өрнек кенесі энтомофагтармен жойылса, онда аралар тозаңданумен айналысады. Иә, аралар! Әлемде табиғи тозаңдандырғыштардың болмауына және кейбір дақылдардың табиғи тозаңдандырғыштармен өзара әрекеттесе алмауына байланысты компания араларды өсіреді. Микробтар, пайдалы саңырауқұлақтар өсімдіктерді қорғау құралдарын жасауда қолданылады, ешқандай химия жоқ. Табиғатпен серіктестіктегі жұмыс деген осы емес пе? Жоғарыда аталған мониторингке зиянкестерге арналған тұзақтарды қосыңыз. Зиянкестермен күресудің толық арсеналы дайын.

«Біз топырақтың жанкүйерлеріміз! Онда болашақ егіннің бүкіл тіршілігі мен тұқымдары жатыр. Мен қазақстандық фермерлердің жер құнарлылығын арттыруға деген ұмтылысына тәнті болдым. Біздің компания Қазақстан аграршыларына елді агродержаваға айналдыруға көмектесуге дайын», - деп атап өтті Голландия мен Қазақстандағы өндіріс басшысы Арон Остук фермерлерді далада қарсы алып.

Бұл сенуге тұрарлық шығар. Себебі, компанияның ауыл шаруашылығына арналған шешімдері планетаның әртүрлі бұрыштарындағы органикалық және дәстүрлі егіншілік арасындағы алшақтықты азайтуға көмектеседі. Компанияның жұмысының арқасында фермерлер пестицидтерді қолданудан саналы түрде бас тартуда Өнімдер өсімдіктерді қорғап қана қоймайды, топырақтың табиғи тепе-теңдігін қалпына келтіріп, өсімдіктердің бүкіл өмірлік циклін сақтауға көмектеседі. Мысалы, Канададағы серіктестер фунгицидтерді, гербицидтерді, инсектицидтер мен пестицидтерді қолданудан толықтай бас тартып, азот пен фосфорды қолдануды 20-25%-ға азайтты.

Миссия - топырақты қайта жаңғырту

Koppert BIOLOGICAL SYSTEMS B.V. бас директоры Генри Остук мырза компанияның миссиясын қонақтарға жеткізуге тырысты. Оның табиғи ресурстарды ұтымды пайдалана отырып, ауыл шаруашылығы шешуші рөл атқаратын болатын адамзат үшін ашаршылық, шөлейттену, топырақ эрозиясы сияқты жаһандық сын-тегеуріндер туралы айтқан сөздері әрбір фермердің жан дүниесінде үн қаттырды. Компания басшысы барлығын табиғатпен серіктестікте жұмыс істеуге, оның басты одақтас екенін түсінуге шақырды.

«Біздің өнімдер фермерлердің синтетикалық тыңайтқыштарға тәуелділігін төмендетеді. Сіз егіс алаңдары мен жылыжайларда тірі микроорганизмдер, пайдалы бактериялар, топырақтың бір бөлігі бар табиғи био тыңайтқыштар көмегімен керемет дақыл өсіруге болатындығын көрдіңіз. Қоршаған ортаға қамқорлық жасай отырып, топырақтың құнарлылығын қалпына келтіріп, сау және жақсы өнім алуға болады», – деді Генри Остук шараны жауып.

Тұрақты тыңайтқыштарға көшу, Қазақстан үшін химияны төмендету мәселесі қазір өте өткір тұр. Сарапшылардың пікірінше, елдің ауылшаруашылық жерлерінің үлкен аудандары құнарлылықты жоғалтты, тозған және қалпына келтіруді қажет етеді. Осыған байланысты, тыңайтқыштар нарығына табиғи негізде келу аграрлық секторға бірден екі мәселені шешуге көмектеседі – химияны тұтынуды азайту және топырақта жоғалған табиғи тепе-теңдікті қалпына келтіру.